การทำงานบนที่สูง เช่น งานก่อสร้าง ซ่อมบำรุงอาคาร หรือกู้ภัย เป็นงานที่เสี่ยงต่ออุบัติเหตุการตกหัก ซึ่งอาจทำให้บาดเจ็บรุนแรงหรือเสียชีวิตได้ นอกจากเข็มขัดกันตก (Harness) ที่เป็นอุปกรณ์หลักแล้ว ยังมีอุปกรณ์ป้องกันอื่นๆ ที่ช่วยเพิ่มความปลอดภัย โดยแบ่งเป็นระบบป้องกันสถานที่ทำงานและระบบส่วนบุคคล อุปกรณ์เหล่านี้ต้องได้มาตรฐานสากล เช่น EN 361 หรือ OSHA เพื่อให้มั่นใจในประสิทธิภาพ บทความนี้จะแนะนำอุปกรณ์อื่นๆ ที่จำเป็น พร้อมวิธีใช้งานเบื้องต้น

1. เชือกนิรภัยและสายช่วยชีวิต (Lanyards)

เชือกนิรภัยหรือสายช่วยชีวิตเป็นสายเชื่อมต่อระหว่างเข็มขัดกับจุดยึด เช่น โครงสร้างอาคาร มีทั้งแบบยืดหยุ่นและแบบช็อกอัพซอร์บ (Shock Absorbing) ที่ช่วยดูดซับแรงกระแทกเมื่อตก ระยะยาวไม่เกิน 2 เมตรเพื่อลดแรงกระแทก

• เหมาะกับงาน: งานบนนั่งร้านหรือเสาไฟฟ้า
• เคล็ดลับ: ตรวจสอบรอยสึกหรอก่อนใช้ทุกครั้ง และยึดให้แน่นเพื่อป้องกันการแกว่งตัว

2. จุดยึดเกี่ยว (Anchor Points)

จุดยึดเป็นตัวยึดหลักที่ติดตั้งบนโครงสร้าง เช่น หลังคาหรือคานเหล็ก ทำจากเหล็กหรือสแตนเลส ทนน้ำหนักได้ถึง 5,000 กิโลกรัม ช่วยให้สายช่วยชีวิตยึดติดได้มั่นคง

• เหมาะกับงาน: งานซ่อมหลังคาหรือทาสีตึกสูง
• เคล็ดลับ: ต้องติดตั้งโดยช่างผู้เชี่ยวชาญ และตรวจสอบความแข็งแรงของโครงสร้างก่อนใช้งาน

3. ตาข่ายนิรภัยและราวกั้น (Safety Nets and Guardrails)

ตาข่ายนิรภัยเป็นตาข่ายถักทนแรงดึงสูง ติดตั้งรอบพื้นที่เสี่ยงเพื่อรับผู้ตก ส่วนราวกั้นเป็นรั้วเหล็กหรือเชือกกั้นขอบพื้นที่ สูงอย่างน้อย 1 เมตร

• เหมาะกับงาน: งานก่อสร้างชั้นสูงหรือสะพาน
• เคล็ดลับ: ติดตั้งให้ครอบคลุมพื้นที่ทั้งหมด และตรวจสอบรอยฉีกขาดเป็นประจำ เพื่อป้องกันการหลุดร่วง

4. อุปกรณ์โรยตัว (Descent Devices)

อุปกรณ์โรยตัว เช่น รอกโรยตัวอัตโนมัติ (Self-Retracting Lifeline) หรือระบบเบรกเชือก ช่วยให้ผู้ทำงานลงจากที่สูงได้ควบคุมความเร็ว โดยมีระบบล็อกอัตโนมัติเมื่อตก

• เหมาะกับงาน: งานทำความสะอาดกระจกตึกหรือกู้ภัย
• เคล็ดลับ: ฝึกใช้งานก่อนลงสนาม และเลือกแบบที่ทนน้ำหนักตัวได้มากกว่า 100% ของน้ำหนักผู้ใช้

5. ระบบกู้ภัย (Rescue Systems)

ระบบกู้ภัย เช่น เปลกู้ภัยสามเหลี่ยมหรืออุปกรณ์ยกผู้บาดเจ็บ ใช้เมื่อเกิดอุบัติเหตุตกจริง ประกอบด้วยเชือกพิเศษและรอกยก

• เหมาะกับงาน: งานในพื้นที่จำกัดหรือภัยพิบัติ
• เคล็ดลับ: ทีมงานต้องผ่านการฝึกกู้ภัย และมีแผนฉุกเฉินพร้อมใช้งานเสมอ

ข้อควรระวังและการดูแลรักษา

• การฝึกอบรม: ผู้ใช้ต้องผ่านการอบรมการใช้งาน เพื่อหลีกเลี่ยงข้อผิดพลาด เช่น ยึดไม่แน่นหรือเลือกอุปกรณ์ผิดประเภท
• การตรวจสอบ: ตรวจสอบอุปกรณ์ทุกครั้งก่อนใช้ โดยดูรอยแตก สายขาด หรือวันหมดอายุ (มัก 5 ปี) และเก็บในที่แห้งร่มเงา
• กฎหมาย: ในไทย ตาม พรบ. ความปลอดภัยในการทำงาน พ.ศ. 2554 ต้องใช้อุปกรณ์มาตรฐานเพื่อป้องกันการตกจากที่สูงเกิน 2 เมตร

อุปกรณ์เหล่านี้ช่วยลดความเสี่ยงได้มาก หากใช้ร่วมกันอย่างถูกต้อง หากสนใจสินค้า เช่น A-TAP หรือ PETZL สามารถตรวจสอบได้ที่เว็บไซต์เพื่อความปลอดภัยสูงสุดในงานของคุณ!